Sarı Nokta Hastalığı
Sarı nokta hastalığı (makula dejenerasyonu), Türkiye’de ve tüm dünyada 60 yaş üzeri kişilerde görme kaybı sebeplerinin başında gelmektedir. Özellikle tüm dünya baz alındığında, çalışan ana nüfusun yaşadığı görme kaybının en büyük nedenidir.
Sarı nokta hastalığı için kadınlar da erkekler de eşit derecede risk altındadır. Hastalığın en yaygın görülme sebebi genetik yatkınlıktır. Sigara içmek ve yetersiz beslenmek gibi nedenler de oluşumuna zemin hazırlayabilmektedir.
Sarı nokta hastalığı (makula dejenerasyonu) genellikle erken dönemde hiçbir belirti vermez. Orta seviyeye geldiğinde bir miktar belirti verebilmekteyken ileri seviyede görme kaybı fark edilir hale gelmektedir. Hastalığın tam teşhisi göz hekiminin yapacağı göz muayenesinde ve özellikle retinal bölgenin inceleneceği ileri tetkikler ile konulmaktadır.
Sarı nokta hastalığı kalıcı körlüğe neden olmamakla birlikte kontrol altına alınmadığı sürece ilerleyici tarzda merkezi görmede kayba sebep olmaktadır. Hastalığa yakalanan kişiler okuma, araç kullanma, tv seyretme gibi günlük işleri yaparken zorluk çekmektedirler.
Makula iyi çalışmadığı zaman bakılan alan bulanık ve karanlık gözlenir. Makula dejenerasyonu yani sarı nokta hastalığında, yanlardan (periferal) görme bozulmaz fakat merkezdeki (santral) görme bozulur. Örnek vermek gerekirse, kişi duvarda bir saatin varlığını görebilir, fakat saatin kaçı gösterdiğini bilemez. Makula dejenerasyonu tamamen körlükle sonuçlanmaz. Bu hastalar evde kendi işlerini görebilirler ancak tek başına sokağa pek çıkamaz, okuyamaz, yazamaz, televizyon izleyemez ve araba kullanamazlar. Makula dejenerasyonu ilerleyici bir hastalıktır.
Hastalık kuru (eksudatif olmayan) ve yaş (eksudatif) olarak iki şekilde sınıflandırılır. Tanı konulan olguların %80’i kuru tip sarı nokta hastalığını oluştursa da, yaş tip sarı nokta hastalığı olguları bu hastalıkla ilişkili ciddi görme kayıplarının %80’inden sorumludur.
Belirtiler aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
Görsel bozulma, örneğin düz çizgilerin eğri gibi gözükmesi.
Bir gözde ya da iki gözde birden merkezi görme kaybı
Okuma ya da ince detaylı bir iş yaparken daha fazla ışığa ihtiyaç duyulması
Loş ortamlara daha zor adapte olma; özellikle az ışıklandırılmış restoran ya da ortamlara girdiklerinde ortama alışamama
Basılı kelimeleri okurken artan bulanıklık
Düşük renk yoğunluğu ya da parlaklığı
Yüzleri tanımada güçlük
Sarı nokta hastalarına göz dibi muayenesi retinada bir bozukluk olup olmadığını görmek açısından önemlidir. Bunun haricinde gerek görürsek optik koherens tomografi (retina tomografisi), fundus floresein anjiografi (göz anjiyosu) ve optik koherens tomografi anjiyografi (ilaçsız göz anjiyosu) gibi tetkikler isteyebiliriz. Bunun haricinde hasta, hastalığının gidişatını takip etmek için kendi kendine Amsler Grid testi (kareli kağıt testi) de uygulayabilir.