Başkanlık mı? – Parlamenter Sistem mi?

Hangisi daha uygun?

 

Yıllar boyunca, parlamenter sistemini denedik. Birkaç dönem tek başına iktidar olan hükümetlere, sahip olduk. Ama genelde, çok ortaklı koalisyon hükümetleriyle, yönetildik. Muhafazakâr ve sosyal demokratların kurduğu ortaklıkları, denedik.

Kıbrıs harekâtı sonrasında, bu koalisyonun iki liderini, birbirine düşürdük. Çok ortaklı, milliyetçi partilerin yer aldığı hükümetler kurduk. Yedi milletvekili olan bir partiyi bile, bu koalisyonlara ortak yaptık.

Bu döneme, şiddetini arttıran sağ ve sol arasındaki kavgayı, durduramadık. Sokaklarda yükselen sosyal tansiyonu, bir türlü düşüremedik. Zorda kaldık azınlık hükümetleri bile, kurduk. Azınlık hükümeti kurmak için motellerde milletvekilli transferleri bile, yaptık.

Sonuçta, hiçbir koalisyon hükümetinin istikrarlı ve uzun ömürlü olmadığına, tanık olduk. Güçsüz hükümet dönemlerinde, güçlenen bürokrasinin, belini kıramadık. Bu tecrübelerden sonra, dağınık siyasi ortamdan bıktık, usandık.

İşte bu sebepler yüzünden, yıllar boyu biriken ekonomik, siyasal ve sosyal sorunlarımızı çözemedik. Dönem dönem siyasal hayatımızda, tıkanmalar yaşadık. Bazen askeri hükümetlerde, bazen ara rejim hükümetleri ile baş başa kaldık.

Siyasetteki bu tıkanmayı ve dağınıklığı önlemek için, barajlı, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini, devreye soktuk. Bu sitemin dış politikada ve güvenlik konularında hızlı kararlar aldığını gördük. Ama ekonomik denetimler konusunda yetersiz bulduk.

Olgun yaştaki seçmen, iki sitemi de gördü ve denedi. 2023 seçimlerinde vereceği kararı bekliyoruz.

 

—Günün sözü—

Tanrının değirmeni ağır ama iyi öğütür.

“G. Herbert”