Etiket Okuma Alışkanlığı ve Bazı Gıda Katkı Maddeleri

 

Bilinçli bir tüketici olmak ve sağlıklı beslenmek için besin etiketlerini doğru okumayı öğrenmek gerekmektedir.

Ürünün içindekiler kısmında ürünün hammaddesinden itibaren kullanılan bütün malzemeler yazılmaktadır. Ürünler karışık sırayla değil; içinde en fazla bulunan maddeden en az bulunana doğru sırayla gitmektedir. Yani içinde en fazla bulunan madde en başta olmaktadır.

İçindekiler kısmının altında alerjen bilgisi gösterilmektedir. Örneğin eser miktarda soya ürünü, gluten, fındık içerebilir şeklinde belirtilebilir. Besin alerjilerine dikkat edilmesi gereklidir çünkü anafilaktik şok geçirerek ölüme neden olabilir.

Bardak ve çatal şeklindeki amblem ise ambalajın gıdaya temas etmesinin uygun olduğunu göstermektedir.

Ürünlerde üretim tarihi (ÜT) , son kullanma tarihi (SKT) , tavsiye edilen tüketim tarihi (TETT) ibarelerini görmekteyiz. Tavsiye edilen tüketim tarihi besinin kendini en iyi muhafaza ettiği, gıdanın kendine ait özelliklerini koruduğu süredir, bu tarih geçmiş olsa bile besinin kokusu, rengi gibi duyusal özellikleri iyiyse tüketilebilir ancak son tüketim tarihi geçmiş gıdalar belirtilen tarihten itibaren tüketilmemeli ve satın alınmamalıdır.

Bir diğer dikkat edilmesi gerek kısım ise enerji ve besin değerleri tablosudur. Ürün 500 gram da olsa 50 gram da olsa bu tabloda genellikle 100 gram üzerinden değerler gösterilir. Bu tabloda dikkat edilmesi gereken en önemli kısım şeker, karbonhidratın altında, ‘-şeker’ veya ‘*şeker’ şeklinde yazıldıysa şekerin karbonhidrata dahil olduğunu göstermektedir. Eğer karbonhidratın altında, başında hiçbir ifade olmadan ‘şeker’ şeklinde yazılmışsa şeker karbonhidrata dahil değil demektir.

Ürün etiketinde yazılan menşei kısmı, ürünün hangi ülkeye ait olduğunu belirtir.

Ürünün net miktarı ise ambalajsız ürünün miktarını ifade eder.

Etiket okuma alışkanlığı kazanarak, besinlerin içindeki gıda katkı maddelerine de dikkat edilmesi gerekir. Ürünlerin içeriğindeki bazı gıda katkı maddeleri şöyledir;

• Aspartam (E951) : Tatlandırıcı olarak kullanılır; kanser, depresyon ve epilepsiye neden olmaktadır.
• Karmin (E120) : Gıdalara kırmızı renk verir, fazla tüketimi alerji yapmaktadır.
• Monosodyum Glutamat (MSG – E621) : Çin tuzu olarak bilinir, gıdalara lezzet verir. Çeşni, hazır çorba, cipslerde bulunur. Alzheimer ve kaygı bozukluğuna neden olmaktadır.
• Gıda boyaları ( E110- E101- E104- E122- E129) : Çocuklarda zeka seviyesi düşüklüğüne sebep olur.
• Sodyum Nitrit (E250) : Gıdaların raf ömrünü uzatmaktadır. Kanserojendir.
• BHA ve BHT (E320 – E321) : Katı ve sıvı yağların bozulmasını engellemek için kullanılır. Hiperaktivite ve davranış bozukluğuna neden olur.

Bu kodlar besinlerin içinde belli miktarda kullanılmakta ve bu miktarın fazlası zararlı diye geçmektedir. Tüketimi kişiyle alakalı bir durum olmakla beraber dikkat edilmesi önerilmektedir.